ارتودنسی به 5 دلیل
هدف درمان های ارتودنسی، بهبود زندگی بیمار به وسیله بهبود عملکرد فکی و دندانی و جذابیت دندانی صورتی اوست. بدشکلی دندانی-صورتی به تغییرات نسبت های صورتی و روابط دندانی از حالت طبیعی گفته می شود که به علت شدید بودن عامل معلول کننده به حساب می آیند. در سال 1975 برای تعریف شرایطی که امروزه بدشکلی دندانی-صورتی نامیده می شود، عبارت اختلالات دندانی معلول کننده به کار برده می شد.بر اساس ملاک های بهبود یافته و امروزی مراقبت های بهداشتی انجام ارتودنسی، به عنوان یک خدمت بهداشتی برای بهبود مشکلات روانی و فیزیکی (جسمی) ارزیابی می شود. از سال 1990 پرداختن به درمان های فیزیکی (جسمی)در حیطه های بهداشتی و سلامت تغییر کرد و تمرکز مراقبت های بهداشتی از کنترل آسیب های ایجاد شده برای فرد به تاکید بیشتر و وسیع تر جهت ارتقای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت رسید…. و اما 5 دلیل شایع ارتودنسی:
1 – ارتودنسی و معلولیت!
اختلالات ارتودنسی (مثل بعضی مشکلات ارتوپدیک) بیشتر ناشی از اختلالات تکاملی است تا بیماری و لذا این مشکلات، بیماری نیستند بلکه یک ناتوانی و معلولیت به حساب می آیند. برای درک بیشتر این مطلب که مشکلات دندانی-صورتی یک معلولیت روانی-اجتماعی هستند و علت تغییر نگرش سیستم های بهداشتی امروزی به درمان های ارتودنسی به نتیجه چند مطالعه در این خصوص اشاره می کنم. معمولا افراد از روی ظاهر صورت دیگران خصوصا در ملاقات اول درباره آنها قضاوت می کنند. به عنوان مثال افراد دارای صورت بچه گانه که دارای چشم های درشت، ابروهای بالا قرار گرفته، پیشانی بزرگ و یک چانه کوچک هستند،گرم،صادق،قابل اعتماد،تحت اراده دیگران(غیرمستقل)،بی منطق و نسبتا رشد نیافته ارزیابی می شوند. برعکس افراد دارای صورت بالغ و بزرگسال که دارای خصوصیاتی خلاف علایم صورتی ذکر شده در بالا هستند،قوی ،دارای قدرت غلبه و رشد یافته ارزیابی می کردند. دندان های مرتب و منظم و لبخند زیبا معمولا شرایط اجتماعی مثبت و دندان های نامرتب و جلو آمده معمولا شرایط اجتماعی منفی را در تمام رده های اجتماعی به همراه دارند.
2 – قضاوت دیگران
مطالعات نشان داده اند قضاوت معلمان و هم سن و سالان و هم رتبه ها و افراد دیگر در محیط های کاری و شغلی در خصوص هوش، دوست داشتنی بودن و رفتاراغلب براساس ظاهرصورتی ، انجام می پذیرد. ظاهرسبب ایجاد تفاوت در توقعات و برداشت های معلمان و درنتیجه پیشرفت دانش آموزان درمدرسه، تفاوت دراستخدام و تفاوت دررقابت برای یافتن همسر می شود و دراین برداشت ها تفاوت های فرهنگی چندان تاثیری ندارند.
آنچه که در آمریکا زیبا و مطلوب به نظرمی رسد، در استرالیا و آلمان و ایران هم مطلوب است. لذا آنچه که در امریکا به عنوان معلولیت اجتماعی همراه با ظاهر دندانی-صورتی ایجاد می شود، در جوامع دیگر هم مورد پذیرش است.
این جذابیت به مشکلات دندانی-صورتی مرتبط است و صورت های نامتناسب غیرجذاب هستند و افراد غیر جذاب از نظر اجتماعی معلول به حساب می آیند. دندان های برجسته در جامعه ای که اغلب افراد دندان های برجسته دارند،هم چنان که در جوامع دیگری که در آنها برجستگی دندانی کم است، جذاب به نظر نمی رسند،اگر چه در آن جوامع این مشکل کمتر به چشم می آید. کاریکاتور فردی کم هوشو کودن، همیشه با دندان های پیش آمده و بیرون زده نمایش داده می شود. مطالعه ای روی نوجوانان 9 تا 13 ساله نشان داد بعد از قد ،وزن ، مو ، ظاهر دندان ها به عنوان چهارمین مشکلی است که مورد تمسخر سایر افراد قرار می گیرد ولی تاثیر روانی تمسخر ظاهر دندان ها از بقیه موارد شدیدتر و مخرب تر است. معمولا تمسخرها با دیدن براکت های داخل دهان حذف می شوند. شکی وجود ندارد که پاسخ های اجتماعی مرتبط با نمای ظاهری دندان ها و صورت به شدت می تواند بر تطابق کلی زندگی فرد تاثیر بگذارد.
3 – بهبود کیفیت زندگی با ارتودنسی
به طور خلاصه می توان گفت که علت اصلی درمان مشکلات دندانی-صورتی بهبود کیفیت زندگی است و باید این مطلب را جدی گرفت. در جامعه مدرن امروزی به دلیل اثرات مطلوب اجتماعی- روانی ، کسی درمان ارتودنسی را انکار نمی کند. با در نظر گرفتن این فواید بد نیست به این آمار هم توجه کنیم رجوع برای درمانی به شدت وابسته به شرایط اجتماعی-اقتصادی افراد است. وضعیت اقتصادی اولین و مهم ترین علت برای عدم درمان است. در یک مطالعه وقتی برای درمان ارتودنسی، حمایت بیمه وجود داشت، 63 درصد افراد برای درمان مراجعه داشتند و وقتی حمایت بیمه حذف شد، این رقم به 40 درصد رسید.
4 – مقابله با احساس عدم جذابیت
استرس روانی ایجاد شده به وسیله شرایط نامطلوب دندانی-صورتی مستقیما متناسب با شدت مشکل نیست. فردی که به شدت دچار مشکل دندانی-صورتی است ، همیشه توقع پاسخ های منفی را به طور مداوم از طرف دیگران دارد ولی فردی با شدت مشکل کمتر، گاهی با پاسخ های متفاوت و منفی مواجه می شود و گاهی خیر. پاسخ های پیش بینی نشده می توانند سبب اضطراب شده و اثرات مضر و مخرب روانی شدیدی ایجاد کنند. در مطالعه ای علمی روی افراد دارای مشکل دندانی-صورتی یکسان و مشابه که عده ای از آنها تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته و عده ای دیگر درمان نشده بودند ، نتایج زیر بدست آمده :
- درمان شده ها خود را جذاب تر از قبل از درمان می دانستند.
- هم سن و سالان،افراد درمان شده را از نظر اجتماعی بهتر درجه بندی کردند.
- افراد درمان شده با وجود سطح اجتماعی آموزشی یکسان با گروه درمان نشده، موقعیت شغلی بالاتری را بدست آوردند.
- افرادی که درمان را انجام می دهند به ظاهر و نوع لباس خود توجه و دقت بیشتری نشان می دهند.
5- ارتودنسی و رضایت مندی
مطالعات متعدد روی علت و انگیزه افراد جهت مراجعه برای درمان ارتودنسی نشانگر آن است که اکثر افراد به دلیل رفع مشکلات روانی-اجتماعی ناشی از ظاهر صورت و دندان ها برای درمان مراجعه می کنند. درجات بالای رضایت مندی بعد از درمان مشکلات دندانی-صورتی نشانگر بهبود کیفیت زندگی ناشی از درمان و کاهش مشکلاتی است که با آن روبه رو می شوند و این مشکلات فقط «زیبایی» نیستند. بالغانی که به دنبال درمان ارتودنسی هستند، دوست دارند که نسبت به متوسط جامعه احساس رضایت مندی بیشتری از خود داشته باشند. به وضوح دراین افرادقدرت ego (ضمیرناخودآگاه-ذات-نهاد) بیشتر است و این قدرت درافراد دارای پتانسیل بالا دیده می شود و افراد دارای مشکل دندانی-صورتی خود را در شرایط اجتماعی غیرموثر می دانند و کمتر لبخند می زنند.